ПАМЯТИ АНАТОЛИЯ СТЕЦКЕВИЧА-ЧЕБОГАНОВА


26 марта 2019 года после тяжелой неизлечимой болезни ушел из жизни известный исследователь, писатель, меценат, заслуженный деятель культуры Республики Беларусь Анатолий Васильевич Стецкевич-Чебоганов.

Многие годы Анатолий Васильевич занимался исследованием своего рода. И это исследование, как отмечал сам Анатолий Васильевич, со временем переросло в изучение истории Отечества. За годы самоотверженного труда изучено более 40 древних дворянских родов.


“Река моя! Родовод мой! Вы не канули в Лету! Судьбе было угодно, чтобы я стал летописцем вашим”, – отмечал Анатолий Васильевич, который своим основательным генеалогическим исследованием вернул нас, белорусов, к родовой памяти. Основным духовным делом жизни по созданию книжной энциклопедии по генеалогии не только своего рода, но и белорусского дворянства, он показал каждому из нас пример любви и уважения к собственным предкам, к собственной семье, к родным корням и истокам.


Потомок древнего дворянского рода, исследователь белорусской культуры, автор серии книг под общим названием “Я – сын Ваш: Летопись белорусской шляхты”, издание которых осуществлялось по благословению Высокопреосвященнейшего Митрополита Минского и Слуцкого, Патриаршего Экзарха всея Беларуси Филарета.


С 2011 по 2018 год книги Анатолия Стецкевича-Чебоганова выходили в издательстве “Белорусская Православная Церковь” – на русском языке, в редакции журнала “Роднае слова” – на белорусском. Всего вышло 7 фундаментальных томов, из которых читатели узнали о жизненном пути представителей древних дворянских родов Беларуси, среди которых Стецкевичи, Сацкевичы-Стецкевичи герба “Костеша”, Карафа-Корбуты герба “Корчак”, Некрашевичи герба “Любич”, Татуры герба “Донброва”, Севруки герба “Курч”, Керножицкие герба “Юноша”, Моствиловичи герба “Доленга”, Артишевские герба “Роля”, Сыцько герба “Остоя”, Казановичы герба “Гржимала”, Тычины гербов “Тучинский” и “Тржаска”, Ждановичи-Гуриновичи герба “Любич”, Забелло герба “Топор”, Глинские, Лиходеевские, Глинские-Лиходиевские гербов “Глинский”, “Ястребец”, “Ясенчик”; мещанские роды Казанкины и Чебогановы и др.


Летописью-гимном родной земле, ее многовековой истории и простым, обычным и знаменитым людям своего Отечества стали книги “Я – сын Ваш” Анатолия Стецкевича-Чебоганова, за что трудолюбивый исследователь и хранитель отечественного культурного наследия получил специальную премию Президента Республики Беларусь деятелям культуры и искусства. Исследование Анатолия Стецкевича-Чебоганова высоко оценено известными отечественными и зарубежными учеными, творческой общественностью.


Честный, интеллигентный, светлой души Человек, многое сделавший для сохранения белорусской культуры, восстановления храмов и возведения памятников, для возвращения забытых имен…

И пусть наша белорусская земля, которую он любил и почитал как родной сын будет для него пухом, а Всевышний уготовит для него Царствие Небесное.


Верится, что дело, начатое Анатолием Васильевичем, найдет достойное продолжение у последователей.



Я – сын Ваш. Летопись белорусской шляхты.

По вопросам приобретения книги обращайтесь в магазин «Академическая книга»

Анатоль Статкевіч-Чабаганаў

Вяртанне да вытокаў

«Роднае слова», 03/2012



УШЫНСКІЯ ГЕРБА «ЛЮБІЧ»


Мая пра...прабабуля Людовіка Ушынская жыла да шлюбу ў засценку Сакаляцічы, дзе яе бацька Іван і дзядзька Францішак пасля 1776 г. арандавалі зямлю ў памешчыка Міладоўскага. Пасля таго як выйшла замуж за Марціна-Антона Забэлу, яна пераехала ў яго маёнтак Душава Крывое Сяло. Марцін і Людовіка былі прыхаджанамі Капыльскага касцёла, дзе 15 сакавіка 1797 г. ахрысцілі першынца, сына Андрэя.

Бацька Людовікі, Іван Паўлавіч Ушынскі, згадваецца ў пасведчанні мінскага павятовага прадвадзіцеля дваранства ад 4 студзеня 1833 г., выдадзенага шляхцічам Ушынскім аб прадстаўленні ім дакументаў, якія пацвярджаюць дваранскае паходжанне сям’і.

У Людовікі былі дзядзькі — Францішак (Феліцыян), Юрый і Павел Ушынскія. Адзін з іх, Францішак, 22 красавіка 1776 г. атрымаў выпіс з земскіх кніг Ашмянскага павета аб здзелцы, па якой ён за атрыманую закладную суму ў 5000 злотых адмовіўся на карысць свайго брата Юрыя ад спадчыннага па іх бацьку Паўлу Ушынскаму маёнтка ў вёсках Ушы Малой і ў Бярнатах Сярэдніх з сялянамі ў Падляскім павеце, які знаходзіўся на Мельніцкай зямлі. Вядома, што жонку Францішка звалі Лізавета.

У справе Мінскага дваранскага дэпутацкага сходу і ў першапачатковай пастанове Беластоцкага дваранскага дэпутацкага сходу ад 25 лютага 1817 г. захаваліся дакументы пра брата Людовікі Вікенція, а таксама пра яе дваюрадных братоў: Антонія-Міхаіла, Казіміра і Францішка Феліцыянавічаў і Феліцыяна Паўлавіча.

Як сведчыць выпіс з метрычнай кнігі Краслаўскага касцёла ад 1 сакавіка 1817 г. пра хрышчэнне старэйшага сына Францішка (Феліцыяна) і Элізабеты Ушынскіх ксяндзом Паўлам Гінзою, Антон (Антоній-Міхаіл) Ушынскі нарадзіўся 20 верасня 1778 г. Хрышчонымі бацькамі яго сталі Лаўрэнцій Карпікоўскі і Марыяна Сакалоўская.

У пасведчанні мінскага павятовага прадвадзіцеля дваранства шляхцічу Антону Ушынскаму гаворыцца: «...Антону, Казіміру і Францішку, Феліцыяна сынам, так і дваюрадным братам яго... Феліцыяну, Паўла сыну, і Вікенцію, Івана сыну, Ушынскім, які жыў па арэндным праве ад княжны Стэфаніі Радзівілаўны ў аколіцы Паржэжыне, аб тым, што ён прад’явіў гэтага чысла на дваранскае паходжанне доказы, прадставіў пра сямейства сваё ведамасць. Студзеня 4 дня 1833 года». Сярод подпісаў пад гэтым дакументам ёсць і подпіс Іасіфата Іваноўскага, які той паставіў за мінскага павятовага прадвадзіцеля дваранства.

Квітанцыя рэвізскай камісіі Мінскай губерні Барысаўскага павета сведчыць аб прыняцці ад Антона Францавіча Ушынскага рэвізскіх сказак аднадворцаў засценка Старое Запонне ад 17 красавіка 1834 г. Як вынікае з гэтай квітанцыі, Антон Ушынскі лічыўся аднадворцам, бо ў той час род Ушынскіх яшчэ не быў зацверджаны ў дваранстве.

Праз шмат гадоў сын Антона, пляменнік Людовікі Іванаўны Ушынскай (Забэлы), Франц Антонавіч Ушынскі, збірае дакументы, каб зацвердзіцца ў дваранскім паходжанні. «Па ўказе Яго Імператарскай Вялікасці дадзена пасведчанне з Мінскай казённай палаты за сапраўдным подпісам і прыкладзенай казённай пячаткай аб паходжанні з дваран Франца Антонава Ушынскага як следства пададзенага ім у гэтую палату прашэння пра тое, што па рэвізскіх сказках 1795 г. паказаны ў ліку чыншавай шляхты, якая жыла ў Слуцкім павеце на зямлі памешчыка Міладоўскага ў вёсцы Сакалятычы, а менавіта Антон-Міхаіл сын Франца Ушынскі 17 гадоў, і за 1816 год таго ж павета па спісе дваранскім у ліку шляхты, якая жыла па арэндным праве ў засценку Чарнагубаў памешчыка князя Вітгенштэйна: Антон-Міхаіл сын Франца Ушынскі 38 гадоў. Лістапада 20 дня 1871 года».

У гэтай справе ўдзельнічаў і родзіч Франца, памешчык з фальварка Юзэфава Лепельскага павета Віцебскай губерні, Іосіф-Эдуард Ігнацьевіч Ушынскі, які 30 верасня 1863 г. звярнуўся ў Мінскі дваранскі дэпутацкі сход з наступным: «Род Ушынскіх, а ў ліку яго і я, прасіцель, пастановамі Беластоцкага дваранскага дэпутацкага сходу, першапачатковым у 1817 лютага 28 і дадатковым 1835 гадоў верасня 10 чысла праведзеным, прызнаны ў дваранскай годнасці з унясеннем у шостую частку радаводнай кнігі дваран Беластоцкай вобласці; гэтыя пастановы з дакументамі, якія ўвайшлі ў законную сілу, былі прадстаўлены ў Герольдыю, з якой у Беластоцкі дваранскі дэпутацкі сход паследаваў ад 29 сакавіка 1840 года за № 1001 указ аб незацвярджэнні з-за недастатковасці доказаў. Затым прадстаўлены дадатковыя доказы, якія разам са справаю, з нагоды скасавання Беластоцкай вобласці, перададзены ў Гродзенскі дваранскі дэпутацкі сход. Цяпер я, прасіцель, па аддаленасці месцажыхарства сам асабіста хадайнічаць не магу, ды і пры гэтым, жадаючы далучыць родзічаў маіх, якія па няведанні пра род свой запісаліся ў аднадворцы па Барысаўскім павеце. <...> Для таго з прадстаўленнем неабходнай колькасці гербавай паперы Усепаддана прашу, каб загадана было выпатрабаваць з Гродзенскага дваранскага дэпутацкага сходу справу аб дваранстве роду майго, далучыць да роду родзічаў маіх Антона-Міхаіла Францава з сынамі Ільёю і Францам-Эдуардам да прадзеда майго Паўла Валянцінавіча Ушынскага і справу прадставіць Урадаваму Сенату ў Дэпартамент Герольдыі. 30 верасня 1863 г.».

Пераклад з рускай мовы.
Аўтар ахвяруе ганарар на развіццё часопіса
Працяг будзе.

Все статьи »